Nếu bạn đang dùng thuốc chống trầm cảm để điều trị, cho dù đó là lần đầu tiên, đã thay đổi thuốc hoặc bạn đang điều trị trầm cảm tái phát thì những tác dụng phụ khi dùng thuốc là điều mà bạn cần nắm được. Việc sử dụng thuốc có thể kéo dài mới có tiến triển, bạn không nên chán nản khi sử dụng thuốc trong tuần đầu tiên mà đã gặp tác dụng phụ hay chưa thấy cải thiện. Kiên trì là điều rất cần thiết cho điều trị trầm cảm. Vậy bạn phải lưu ý những gì về tác dụng phụ của thuốc để việc điều trị trầm cảm được hiệu quả hơn?
Các tác dụng phụ cần lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị trầm cảm
Thuốc điều trị trầm cảm có thể gây nhiều tác dụng phụ, mỗi loại thuốc có các tác dụng phụ khác nhau và thời gian xuất hiện của chúng cũng khác nhau. Các tác dụng phụ xuất hiện và giảm dần theo thời gian nhưng cũng có loại có thể kéo dài trong quá trình dùng thuốc.
Các tác dụng phụ ban đầu của thuốc điều trị trầm cảm
Tác dụng phụ của thuốc điều trị trầm cảm phần lớn xuất hiện vào những tuần đầu của đợt điều trị và hầu hết giảm dần vào những ngày sau đó. Các tác dụng phụ ban đầu thường nhẹ và người bệnh có thể chịu được, nó có thể gây cảm giác phiền phức cho bạn nhưng lại không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tác dụng phụ của mỗi loại thuốc chống trầm cảm là khác nhau nhưng thường gồm các triệu chứng sau:
- Buồn nôn, nôn
- Tiêu chảy
- Mất ngủ
- Nhức đầu
- Hốt hoảng, kinh hãi, kích động
Hãy hỏi bác sĩ của bạn để có phương pháp xử trí nếu các triệu chứng này không giảm theo thời gian. Ví dụ như uống thuốc sau khi ăn, giảm liều lượng có thể làm giảm buồn nôn và nôn, dùng thuốc vào buổi sáng có thể làm giảm chứng mất ngủ vào ban đêm… Tùy trường hợp bác sỹ sẽ có phương pháp phù hợp cho mỗi bệnh nhân của họ.
Thuốc điều trị trầm cảm gây rối loạn chức năng tình dục
Rối loạn chức năng tình dục là một tác dụng phụ rất thường gặp của thuốc điều trị trầm cảm nói chung. Không như những tác dụng phụ ban đầu, đây là tác dụng phụ kéo dài và nó cũng ảnh hưởng đến cả nam và nữ giới. "Khó khăn hoặc chậm trễ trong việc đạt được cực khoái là biểu hiện phổ biến nhất của rối loạn chức năng tình dục khi sử dụng thuốc điều trị chứng bệnh này. Ngoài ra có một số tác dụng phụ liên quan đến tình dục khác như: giảm ham muốn tình dục, không có khả năng cương cứng ở đàn ông.
Tác dụng phụ liên quan đến tình dục xuất hiện phổ biến hơn ở những người dùng thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRI). Nhóm này phổ biến của thuốc chống trầm cảm bao gồm citalopram (Celexa), escitalopram (Lexapro), fluoxetine (Prozac), paroxetin (Paxil), và sertraline (Zoloft). Giảm liều hoặc chuyển sang một loại thuốc chống trầm cảm khác là cách thường được dùng để khắc phục tác dụng phụ này.
Những tác dụng phụ dài ngày khác
Tăng cân đôi khi là tốt cho bệnh nhân trầm cảm. Một số thuốc chống trầm cảm, chẳng hạn như paroxetin (Paxil) và mirtazapine (Remeron), có nhiều khả năng gây ra tác dụng phụ này. Trong một số trường hợp, tăng cân có thể là do cải thiện sự ngon miệng hoặc lấy lại trọng lượng đã mất do trầm cảm. Nhưng nếu bạn tăng cân quá mức thì giải pháp kiểm soát cân nặng bao gồm một chế độ ăn khoa học, tập thể dục nhiều hơn, và có thể báo bác sỹ để chuyển sang dùng thuốc khác như bupropion.
Mất ngủ thường là một triệu chứng xảy ra trong thời gian ngắn do dùng thuốc, nhưng đối với một số trường hợp nó trở thành tác dụng phụ kéo dài. Thói quen ngủ tốt có thể cải thiện tác dụng phụ này. Bạn nên đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Hạn chế uống cà phê, đặc biệt là sau buổi trưa, và tránh uống rượu gần giờ đi ngủ.
Mất cảm xúc là một tác dụng phụ thường gặp ở người sử dụng thuốc nhóm SSRIs. Biểu hiện như bạn mất hứng thú với những sở thích, không còn cảm xúc với những người xung quanh. Giải pháp của bác sỹ cho tình trạng này là giảm liều SSRI hoặc thay đổi đến một loại thuốc chống trầm cảm.
Những dấu hiệu cho thấy sử dụng thuốc điều trị trầm cảm có tác dụng
Sau khi bắt đầu sử dụng thuốc điều trị trầm cảm, một số bệnh nhân có thể bắt đầu cảm thấy cải thiện trong những tuần đầu tiên, thường sau 2-4 tuần điều trị. Cũng có thể mất 4-8 tuần để cảm nhận được sự thay đổi tích cực trong điều trị. Nhưng điều đó cũng đang để chúng ta hy vọng về một hướng điều trị đúng đắn. Các triệu chứng trầm cảm của bạn sẽ giảm, bạn có thể cảm thấy cải thiện sự tập trung, cải thiện giấc ngủ, các triệu chứng khác cũng giảm, không còn xuất hiện nhiều nữa, sức khỏe tổng thể cũng tốt hơn, hiệu quả làm việc cao hơn, đặc biệt bạn có thể tự tin hơn khi giao tiếp.
Nếu bạn không cảm thấy bất kỳ chuyển biến nào trong vòng một tháng, bác sĩ có thể điều chỉnh bằng cách thay đổi liều thuốc, chuyển sang thuốc khác, dùng kết hợp với một thuốc khác, hoặc kết hợp thêm tâm lý trị liệu để hy vọng cải thiện triệu chứng cho bạn.
Chúc bạn sức khỏe!