Nhiều người khi có biểu hiện lo âu, hồi hộp... thường đi khám thần kinh, tim mạch thay vì đến chuyên khoa tâm thần, dẫn đến bệnh kéo dài. Họ không biết rằng đó là những biểu hiện của chứng suy nhược thần kinh. Vậy nên hiểu và nhận diện đúng triệu chứng bệnh để điều trị đúng chuyên khoa là rất cần thiết.

Lo âu, hồi hộp, tim đập nhanh là biểu hiện của suy nhược thần kinh?

Suy nhược thần kinh là một tên gọi chung được chẩn đoán sau khi không đủ những triệu chứng chủ yếu để xác định các bệnh rối loạn thần kinh khác như lo âu, ám ảnh sợ hãi, xung động ám ảnh (cơn ám ảnh sợ quá mức), các phản ứng với tình trạng stress … Như vậy suy nhược thần kinh là một tên gọi chung cho các bệnh loạn thần kinh khi các bệnh này chưa đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán và có trong Bảng phân loại bệnh tâm thần của Tổ chức Sức khỏe Thế giới lần thứ 10 với mã số là F48. Suy nhược thần kinh mang các biểu hiện như lo lắng, hồi hộp, nhịp tim nhanh, mất ngủ, mệt mỏi, đau nhức, căng thẳng quá mức, thay đổi hành vi và tâm trạng… và kèm theo các rối loạn thể chất khác.

Lo âu, stress, tim đập nhanh nên đi khám ở đâu?

Để biết được chúng ta nên đi khám ở đâu khi gặp các biểu hiện như lo âu, stress, tim đập nhanh, trống ngực… thì trước tiên chúng ta cần hiểu các biểu hiện này.

Stress

Stress có từ mức độ nhẹ đến nặng, kéo dài sau sang chấn tâm lý. Khi bị stress nhẹ, kể cả nặng, khi vượt qua được thì chúng ta đã được “trui rèn” và trở nên cứng cáp, can đảm hơn trong cuộc sống. Trường hợp này, stress được xem như có lợi. Khi stress nặng hoặc xảy ra nhiều lần vượt quá sức chịu đựng thì rất dễ dẫn đến các phản ứng trầm cảm trong thời gian ngắn, phản ứng trầm cảm kéo dài, hay vừa lo âu vừa trầm cảm…

Hồi hộp, trống ngực

Ngoài ra, vì triệu chứng dễ thấy và thấy sớm nhất là hồi hộp đánh trống ngực (lo vô cớ) nên số lượng bệnh nhân đi khám bác sĩ tim mạch cũng nhiều và đôi khi được chẩn đoán là rối loạn thần kinh tim hoặc rối loạn chức năng thần kinh tim. Chỉ đến đến khi các triệu chứng trên kéo dài và chưa được dùng đúng thuốc chuyên khoa nên bệnh không giảm, thì lúc này mới đi khám bác sĩ chuyên khoa tâm thần.

Lo âu

Đây là dạng bệnh gặp nhiều nhất trong nhóm bệnh suy nhược thần kinh. Bệnh nhân tự nhiên có cảm giác lo sợ nhưng không có nguyên nhân rõ ràng. Thực thế là số người đi khám bác sĩ vì lo âu ngày một gia tăng. Tuy nhiên không phải ai cũng đi đúng chuyên khoa tâm thần. Vì một số bệnh nhân cho là bệnh thần kinh nên thường khám bác sĩ chuyên khoa thần kinh trước. Chúng ta nên nhớ thần kinh và tâm thần là hai chuyên khoa hoàn toàn khác nhau.

Các rối loạn lo âu gồm nhiều loại khác nhau như lo âu lan tỏa, cơn hoảng loạn, lo âu và trầm cảm hỗn hợp… Nếu các triệu chứng lo âu hiện diện cùng lúc với các triệu chứng trầm cảm thì các bác sĩ chuyên khoa tâm thần có khuynh hướng chẩn đoán là trầm cảm. Như vậy, có thể hiểu suy nhược thần kinh còn có cả trầm cảm.

Bệnh rối loạn thực thể hóa

Khi bị lo âu kéo dài, chữa không hết, xuất hiện các triệu chứng đau “không cụ thể ” ở các cơ quan trong cơ thể, nhiều nhất là đau tim vùng trước ngực, đau dạ dày vùng thượng vị, thậm chí “đau giả như có bệnh như thiệt”. Lúc này bác sĩ cho làm các xét nghiệm như chụp X-quang, CT-Scanner, MRI, nội soi (kể cả nội soi hiện đại) cũng không phát hiện tổn thương đặc hiệu. Đây là bệnh “rối loạn thực thể hóa”, cũng là một bệnh thuộc lĩnh vực suy nhược thần kinh.

Tóm lại, tên gọi suy nhược cơ thể ngày nay không còn phù hợp vì không nêu được bệnh lý cụ thể. Trong khi đó, suy nhược thần kinh là tên gọi chung cho các rối loạn lo âu, trầm cảm, ám ảnh sợ và cơn xung động hành vi do lo sợ quá mức, các phản ứng liên quan đến stress, các rối loạn giả bệnh…

Suy nhược thần kinh nếu không điều trị đúng sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ. Stress nếu không được chữa trị sẽ dẫn đến sức khỏe kém thậm chí kiệt sức, tinh thần bất an, lo lắng cho cuộc sống bản thân và gia đình. Nói cách khác là dẫn đến trầm cảm lo âu. Trạng thái trầm cảm không chữa trị, các triệu chứng sẽ nặng thêm, cảm giác vô dụng, tội lỗi và ý nghĩ chết chóc tăng lên rất dễ dẫn đến tự tử. Các rối loạn ám ảnh khác dễ dẫn đến nghiện rượu và nghiện các thuốc an thần do tự điều trị… Cuối cùng bệnh nhân có nguy cơ mất khả năng lao động và tình trạng này lại làm nặng thêm các diễn tiến trên.